Evlilik hazırlıkları ve balayı süreci ile bağlantılı yazılarıma uzun süre ara vermek durumunda kaldım. Yeni yazılarımla tekrar değerli okuyucularımızın huzurunuzdayım.
Gerek AB uyum süreci doğrultusunda yapılan yasal düzenlemeler gerekse mevcut yasaların gündemin ve toplumsal ihtiyaçların hızına yetişemiyor olması yasama sürecini hızlandırıyor.
TBMM işleyişine dair İçtüzük ve sair sınırlayıcı hükümler yasa koyucuyu bir kanunu tümden değilde belirli kısımlarını değiştirecek torba yasaları kullanarak yasama faaliyetlerinde bulunmaya itiyor.
Şimdi sırasıyla toplumun geniş kesimini etkileyen bazı yasa değişikliklerini incelemeye başlayalım.
I) MİT Kanunu Değişiklikleri: 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nda 6532 sayılı Kanun ile geniş kapsamlı bir değişiklik yapıldı. Buna göre;
1. madde MİT'in Bakanlar Kurulunca verilen görevlerle Dış Ülkelerde görevlendirilmesi sağlanıyor. Dış istihbarat konusundaki yetkileri genişletiliyor.
3. madde ile MİT'e yerli yabancı kurum ve kuruluşlarla doğrudan iletişim kurma hakkı veriliyor. Ayrıca yerli kurum ve kuruluşlar ile bankaların iletişim alt yapısı irtibata geçebilmesi yetkisi veriliyor. İlgili makamlar bilgi vermekten kaçınamıyor. TCK m 318,319, 324, 325 ve 332 maddeleri hariç olmak üzere hertürlü soruşturma evrakını inceleme ve örnek alma yetkisi veriliyor. Bu madde ile görevlilere kimlik değiştirme hakkı veriliyor. Ayrıca MİT'e yabancıların ülkeye giriş çıkış ve ikamet ve çalışma izinleri hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara bilgi verme yükümlülüğü getiriliyor. Yalan makinası kullanılabilir. Tutuklu ve hükümlülerle görüşülebilir. MİT mensup ve emeklilerine silahlarını her yerde MİT'te kayıtlı olduğuna dair belge yanlarında bulunmak suretiyle taşıma yetkisi veriliyor.
6. madde ile MİT mensupları hakkında Cumhuriyet Savcıları MİT'den ilgili kişinin görevli olduğuna dair yazışma ile teyit aldıktan sonra ilgililer hakkında soruşturma yapamıyorlar. MİT müsteşarı 353 sayılı kanuna göre Yargıtay'da yargılanabiliyor.
7.madde ile sırları ifşa edenlere 4-10 yıl arası hapis cezası getirileceği hükme bağlanıyor. Aynı madde ile MİT mensupları ile bunların yakınlarının kimliklerini ifşa edenlere 3-7 yıl hapis cezası öngörülüyor. Bilgiyi basın veya internet ortamında yayanlara 3-9 yıl hapis cezası öngörülüyor. MİT'in görevini yapmasını engelleyenleri 2-4 yıl hapis ve MİT görevlilerinin bu suçu işlemesi halinde ayrı cezanın 1/3'e kadar arttılabileceği aynı maddede düzenleniyor.
9.madde ile MİT mensuplarının tanıklığı MİT Müsteşarının ve MİT Müsteşarının tanıklığı Başbakanın iznine bağlanıyor.
10. madde ile MİT'e, başka kurumlara ait teçhizat ve ekipmanleri geçiçi olarak edinme veya bedelsiz devralma hakkı veriliyor.
11. madde ile MİT'ten bilgi ve belgesi istenememesi öngörülüyor.
12. madde ile MİT faaliyetleri hakkında TBMM'ne dönemsel rapor verme zorunluluğu getiriliyor. 17 üyeden oluşturulacak meclis komisyonunda oturum kapalı olarak yapılır, üyelerce açıklama yapılamaz ve devlet sırrı niteliğinde belgeler komisyonda açıklanamaz.
MİT'in yurtiçi ve yurt dışı operasyon yetkilerini genişleten bu yasal düzenlemenin uzun bir süre daha tartışılacağı bekleniyor.
II) Toprak Koruma Kanunu değişiklikleri ile esasen miras yoluyla arazilerin bölünmesiinin önlenmesi amaçlanıyor.
1. madde ile kanunun bölünmenin önlenmesine dair amacı belirlenmiş,
2. madde ile görev, yetki ve sorumluluklara ile kapsam değişikliğine yer veriyor.
3. madde ile Asgari tarımsal arazi büyüklüğü, yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğü ve yan sınai işletme gibi kanuna yeni eklenen kavramlar tanımlanıyor.
4. madde ile mutlak tarım arazileri için 2 hektar, dikili tarım arazileri için 0.5 hektar, örtü altı tarım arazileri 0.3 hektar.
5. madde ile yeter gelirli tarımsal arazi büyüklüğü hususuna ilişkin tapuya şerh verileceği, yeterli büyüklüğü sahip olmayanların satışının izne tabi olduğu, mirasçıların arasında anlaşma olursa devrin aile malları ortaklığına devri, limited şirkete devri, 3. devrine ilişkin düzenlemeye yer verilmiş,
Aynı madde ile mirasçılar arasında anlaşma olmazsa bu yerlerin ehil mirasçıya devredilmesi için dava açılma hususu, bölünemeyen taşınmazın satışı,
Devre ilişkin anlaşma ve anlaşmazlıktan kaçınmanın bakanlık tarafından öğrenilmesi halinde bakanlıkta re'sen harekete geçilerekiş yapılacağı,
Devir davalarının harçtan muaf olduğu,
Devre hususunaa taşınır mallarında dahil olduğu,
Ölüme bağlı tasarrufla bölünmenin engellenebilmesi ve sair hükümler karar altına alınmıştır.
7.madde ile toplulaştırma çalışmalarına dair bakanlık tasarrufları düzenleniyor.
Ehil mirasçının tespiti Sulh Mahkemelerinin iş yükünü arttıracağı gibi tespit kriterlerinin neye göre yapılacağı tam olarak belli olmadığı ileride yargısal sorunlara neden olabileceği kanaatindeyim.
Gelelim içinde yok yok diyebileceğimiz 6545 sayılı torba yasadaki bazı değişikliklere,
1. madde ile ticari amaçlı kenevir ekimine 4-12 yıl arası. kendi ihtiyacı için ekim yapana 1 -3 yıl arası hapis cezası öngörülüyor,
2.-28. maddelerde Bölge İdare Mahkemeleri ile ilgili düzenlemelere veriliyor, branş itibariyle idari davalar ilgi alanımız dışında olduğu için yazımızda bu konuda değişikliklere yer vermiyoruz.
29-37. maddelerde Yargıtay'ın daire düzeni, Yargıtay'da 1.başkan, başsavcı, başkanvekili ve dairebaşkanı seçilebilmek için gerekli süreler, genel sekreterlik, işbölümü belirlenmesi düzenleniyor.
38-41. maddelerle Siyasi Partiler Kanununa ilişkin düzenlemelere yer veriliyor. Bu maddelerde üye kaydı ile defter sicil ve kayıtlarının tutulma usulleri belirleniyor.
42.-43.maddelerde Adalet Bakanlığı Personel Eğitim Merkezine ilişkin düzenlemeye yer veriliyor.
44. maddede Adalet Akademisi Kanunundaki değişikliklere yer veriliyor.
45. madde de Sulh ve Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevleri,
46. 47 maddeler ile Sulh Ceza Mahkemeleri kaldırılmıştır.
48. ve 49. madde ile Sulh Ceza Hakimliği adı ile yeni bir mahkeme kurulmuş olup bu mahkemelerin görevleri belirlenmiştir.
50.-55. maddelerde bölge adliye mahkemelerine ilişkin değişiklikleri yer verilmiş olup başkan ve üye seçim kriterleri belirlenmiştir.
58.madde ile TCK m.102'de düzenlenen cinsel suçların cezaların arttırımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
59.madde ile TCK m.103'de düzenlenen çocuğa karşı cinsel suçların cezaların arttırımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
60.ve 61. madde ile TCK m.104 değiştirilmiştir ve cinsel taciz suçlarının cezaları ve ağırlaştırıcı sebepleri mağdur lehine değiştirilmiştir.
62.ile nitelikli hırsızlık suçlarının cezaları arttırılmıştır.
66. ve devamı maddelerde ile uyuşturucu suçlarının cezaları arttırılmıştır. Uyuşturucu kullanma suçunda savcılık aşamasında 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine kararı ile 1 yıl süre ile denetimli serbestlik getirilmiştir. İhlal halinde kamu davası açılacaktır. Kamu davası açılması halinde artık erteleme kararı verilemeyecektir.
72. madde ile denetim süresi içinde kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
74. maddede a) Sulh ceza hâkimliği kararlarına yapılan itirazların incelenmesi, o yerde birden fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.
b) İtiraz üzerine ilk defa sulh ceza hâkimliği tarafından verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da (a) bendindeki usul uygulanır. Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez. hükmü getirilmiştir.
81.madde ile adli para cezasının ödenmemesi sebebiyle ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek hükümlünün 2 saat çalışması karşılığında bir gün olmak üzere çalıştırılmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi 8 saati geçemez. Hükümlü parayı öderse hapisten çıkarılır ve çalışmasına son verilir.
m.82 ile denetim süresi içinde yükümlülüklerine yerine getirmeyenlere disiplin hapsi uygulanır. Süre 15 gün ile 3 ay arasındadır.
m.92 ile tetkik hakimliği için 5 görev şartı getirilmiştir.
Anasayfa Site Haritası
42.-43.maddelerde Adalet Bakanlığı Personel Eğitim Merkezine ilişkin düzenlemeye yer veriliyor.
44. maddede Adalet Akademisi Kanunundaki değişikliklere yer veriliyor.
45. madde de Sulh ve Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevleri,
46. 47 maddeler ile Sulh Ceza Mahkemeleri kaldırılmıştır.
48. ve 49. madde ile Sulh Ceza Hakimliği adı ile yeni bir mahkeme kurulmuş olup bu mahkemelerin görevleri belirlenmiştir.
50.-55. maddelerde bölge adliye mahkemelerine ilişkin değişiklikleri yer verilmiş olup başkan ve üye seçim kriterleri belirlenmiştir.
58.madde ile TCK m.102'de düzenlenen cinsel suçların cezaların arttırımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
59.madde ile TCK m.103'de düzenlenen çocuğa karşı cinsel suçların cezaların arttırımına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
60.ve 61. madde ile TCK m.104 değiştirilmiştir ve cinsel taciz suçlarının cezaları ve ağırlaştırıcı sebepleri mağdur lehine değiştirilmiştir.
62.ile nitelikli hırsızlık suçlarının cezaları arttırılmıştır.
66. ve devamı maddelerde ile uyuşturucu suçlarının cezaları arttırılmıştır. Uyuşturucu kullanma suçunda savcılık aşamasında 5 yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine kararı ile 1 yıl süre ile denetimli serbestlik getirilmiştir. İhlal halinde kamu davası açılacaktır. Kamu davası açılması halinde artık erteleme kararı verilemeyecektir.
72. madde ile denetim süresi içinde kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
74. maddede a) Sulh ceza hâkimliği kararlarına yapılan itirazların incelenmesi, o yerde birden fazla sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik için bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.
b) İtiraz üzerine ilk defa sulh ceza hâkimliği tarafından verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da (a) bendindeki usul uygulanır. Ancak, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez. hükmü getirilmiştir.
81.madde ile adli para cezasının ödenmemesi sebebiyle ödenmeyen kısma karşılık gelen gün miktarı hapis cezasına çevrilerek hükümlünün 2 saat çalışması karşılığında bir gün olmak üzere çalıştırılmasına karar verilir. Günlük çalışma süresi 8 saati geçemez. Hükümlü parayı öderse hapisten çıkarılır ve çalışmasına son verilir.
m.82 ile denetim süresi içinde yükümlülüklerine yerine getirmeyenlere disiplin hapsi uygulanır. Süre 15 gün ile 3 ay arasındadır.
m.92 ile tetkik hakimliği için 5 görev şartı getirilmiştir.
Görüleceği üzere torba yasa ile pek çok yasa maddesi değiştirilmiş oldu. Soru, görüş ve önerileriniz için aliemredesat@gmail.com adresinden bize ulaşabilirsiniz.
Anasayfa Site Haritası