Uzun zamandır gündemi meşgul eden, demokratikleşme paketi kapsamında çıktı çıkacak beklenen kamuoyunda 4.Yargı Paketi olarak bilenen, İnsan Hakları ve İfade Özgürlüğü Bağlamında Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun TBMM tarafından kabul edildi.
Bu kanun neler getiriyor;
1. madde ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'ndeki tam yargı davalarında özel hukuktaki müddeabihin ıslah yoluyla arttırılması kurumu kabul edilmiş oluyor.
2. madde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi için AİHM kararı ile yargılamanın yenilenmesini isteyebilme yasal hale geliyor.
3. madde ile İdari Yargıda ıslah mümkün hale geliyor.
4. madde ile Kamulaştırma bedelinin tespiti davalarının 4 ay içinde bitirilmemesi halinde tespit edilen bedele 4 ayın sonunda yasal faiz işlenmesi öngörülüyor. Yıllar süren kamulaştırma davalarında vatandaşın faiz kaybı önlenmiş oluyor.
5. ve 6. madde ile Terörle Mücadele Kanunu yumuşatılarak yayın, propaganda yasa dışı toplantı ve gösterilere katılanlar için ayrıca terör örgütüne üye olmaktan dava açılamayacak ayrıca terör örgütü propagandası yapanlara, bildiri veya açıklamalarını basıp yayınlayanlara ceza verilmesinde "cebir, şiddet ve tehdit içeren yöntemleri meşru gösterme, övme ve bu yöntemlere başvurmayı teşvik etme" şartı getiriliyor.
7. madde ile TCK m.94' te düzenlenen işkence suçu için zamanaşımı kaldırılıyor.
8. madde ile TCK m. 215'te düzenlenen "suçu ve suçluyu övme" suçu için kamu düzeni açısından açık ve yakın tehlikenin ortaya çıkması şartı getiriliyor.
9. madde ile TCK m. 220'te düzenlenen "suç işlemek için örgüt kurma" suçundan ceza verilebilmesi için cebir, şiddet ve tehdit içeren yöntemleri meşru gösterme, övme veya başvurmayı teşvik etme şartı getiriliyor.
10. madde ile TCK m. 318'de düzenlenen "halkı askerlikten soğutma" suçunun kapsamı askerlik yapanları firara teşvik ile askere gidecekleri askere gitmekten vazgeçirme şeklinde daraltılıyor.
11. madde ile duruşma dışında tutuklamanın kaldırılması talebinin değerlendirilmeye alınması ile şüpheli veya sanığın salıverilme istemlerinde tarafların görüşünün alınması zorunluluğu kaldırılıyor.
12. madde ile CMK m. 108'de düzenlenen tutukluluğun incelenmesi kararlarında şüphelinin ve müdafiinin dinlenmesi zorunluluğu getiriliyor. Tutuklu dosyaların duruşması 30 güne indirilmiş oluyor.
13. madde ile Koruma tedbiri nedeniyle tazminat istemine Yakalama veya tutuklama işlemine karşı Kanunda öngörülen başvuru imkânlarından yararlandırılmayanlarda başvurabilecek.
14.madde ile gözaltı ve tutukluluk süresi başka bir hükümlülüğünden indirilen tazminat isteyebilecekler
15. madde ile koğuşturmaya yer olmadığını dair verilen karara karşı AİHM nezdinde başvurulması halinde AİHS aykırılığı tespiti halinde 3 ay içinde başvuru koşulu ile yeniden soruşturma açılması isteme hakkı getiriliyor.
16. madde ile itiraz kanun yoluna başvurulması üzerine Cumhuriyet savcısından görüş alınması durumunda, bu görüş şüpheli, sanık veya müdafiine bildirilir. Şüpheli, sanık veya müdafii üç gün içinde görüşünü bildirebilir.
17., 18 ve 19. madde ile HMK ile adli yardım kararının alınması kolaylaştırılarak HMK yargılamasının kanayan yarası olan Adli Yardım kısmen de olsa daha kolay verilebilir hale gelecek.
4. Yargı paketi cezaların infazı veya denetimli serbestlik konularında düzenlemelere yer vermiyor. Mevcut düzenlemenin tutukluluk halleri üzerine lehe değişiklik yapacağını zannetmiyorum.