Geçen hafta Koronavirüs sürecinde avukatlık bürolarının geleceği konulu söyleşide Arabuculukta Taraf Avukatları Grubu'nun konuğu olmuştum.
Yayın sonrasında izleyicilerden gelen sorular üzerine bu yazıyı hazırladım.
Bu yazıyı yazmış olduğum 21.05.2020 tarihi itibariyle 70 gündür ofisim kapalı. Bu 70 günün 50'sinde ofisimin bulunduğu iş merkezi hiç açılmadı. Açık olan günlerde de ofise gitme cesaretimi kendimde bulamadım. Sebebi hem hasta olmamak hem de hastalığı ev halkına bulaştırmama isteğimdir.
Şüphesiz yeni normalde hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Avukatlık büroları da yeni süreçten olumsuz etkilenecek.
Avukatlık Bürosu Açmak isimli yazımı okuyan genç meslektaşlarım bu yazıyı okuduktan sonra büro açma kararlarına ilişkin mutluluklarını benim paylaşmışlardır.
Avukatlık Bürosu Kapatmak isimli yazımda ofis açıp sıkıntı yaşayan meslektaşlarımın dertlerine tercüman olmaya çalışmıştım.
Yukarıdaki her iki yazımda niyet anlamında geçerliliklerini korumaktadırlar. Ancak yeni normalde Koronavirüs ortadan tamamen kalksa bile avukat büroları eskisi gibi olmayacaktır.
Yeni Normalde Avukatlık Bürosu Açmak
Yeni normalde avukatlık bürosu açıp açmamak bir girişimcilik meselesidir. Bu saatten sonra eskisi gibi hayat beklemeyin. Gerek sağlık koşulları gerekse ekonomik şartlar, avukat bürolarını, yeni normale geçişte radika kararlar almaya başlayacak.
Avukat Bürosu Açayım mı Açmayayım mı?
Hukuk Fakültesi mezunu iseniz, devlet memuriyeti düşünceniz yoksa, ailenizden gelen değerler başka bir iş yapmayacak iseniz avukatlık yapmak dışında alternatifleriniz sınırlı. Bu kadar sıkıntının içinde başka meslek ya da girişimlerde bulunabilen meslektaşlarımızın sayısı çok az olduğunu tahmin edebilirsiniz.
Serbest Avukatlık adı üzerinde serbest bir meslek olduğu için eninde sonunda bağımsız çalışmayı gerektirir. Eninde sonunda her avukat kendi bürosunu açacaktır. Aklınızdan böyle bir şey geçiyorsa zaman kaybetmeyin. Projeyi hayata geçirin. Hayat akıp geçiyor. Zaman kaybetmeyin.
Neden Büro Açmak Zorundayım?
Avukatlık bürosunu masa sandalye ve kütüphaneden ibaret görmeyin. Avukatlık Bürosu fiziksel mekan dışında avukatlık mesleğini icra etmek için ortaya çıkmış bir iradeyi de ifade eder. Fiziksel anlamda bir büroya ihtiyaç iki sebepten kaynaklanır.
Avukatlık Kanunu'nun 43. maddesinde büro edinme zorunluluğu ifade edilmiştir. Ancak aynı madde de meskenlerde de avukatlık faaliyetinin sürdürülebildiğini ifade etmiştir.
Avukatlık Kanunu'nun büroların niteliklerini barolar belirler. Bugüne kadar böyle bir nitelendirmede bulunan baro duymadım. Duyan varsa bana haber ederse memnun olurum
Avukatlar, meslek yasaları dışında vergi kanunlarına göre bir avukatlık bürosu açmaları zorunludur. Bu zorunluluk iş yeri kavramından kaynaklıdır. Avukatlık bürosu vergi hukuku açısından bir iş yeridir. Avukatlık faaliyetinde bulunmak için baroya kayıt yapan avukat vergi kanunlarına göre mükellefiyet başlatma potasına girer. Avukatlar vergi hukukuna göre serbest meslek erbabıdırlar. Baroya kayıt olma serbest meslek erbabı için işe başlama belirtisidir.
Avukatlık bürosunun niteliklerinin ne olması gerektiğine ilişkin baroların düzenleme yapmadıklarını yukarıda belirtmiştim.
Ofis Türleri Nelerdir?
Avukatların e-tebligatın zorunlu muhattabı olmaları ile birlikte bürolarda devamlı olarak bulunma ve yardımcı personel istihdam etme zorunluluğu bir nebze de olsa azalmıştır. Her ne kadar istisnalar hariç duruşmalar yoksa da Uyap ortamında avukatlık faaliyetlerine devam etmekteyim. İlerleyen günler meslektaşlarımızı mevcut ofislerin açık tutup tutmama noktasında bir karar vermeye zorlayacaktır. Ofis kirası ve sair işletme giderleri tüm meslektaşlarımızı düşündürmektedir. Avukatlık Kanunu ve Baroların ofis niteliklerine ilişkin keskin kriterleri olmadığından vergi kanunlarının cevaz vermiş olduğu büro ve çalışma türleri hakkında bir kaç kelam etmek isterim.
Sanal Ofis Nedir?
Sadece vergi mevzuatı kaynaklı adres gösterme zorunluluğu için ortaya çıkmış bir yapıdır. İşletme sahibi kiralayan ile yapılan sözleşme ile kiralayana ait iş yerindeki bir büro adres olarak gösterilmekte, yoklama memuru usulen bu odaya gelerek yoklama tutmakta ve vergi açılışı yapılmaktadır. Serbest meslek makbuzu, vergi levhası gibi zorunlulukları başka bir yazının konusu olacaktır.
Sanal ofiste kiracı olacak avukatın daimi bir ofisi bulunmaktadır. Bina içindeki bir odayı ya da toplantı salonunu ya hiç kullanmamakta ya da sınırlı olarak kullanmaktadır. İlave kullanımlar ücreti tabidir. Yapmış olduğum piyasa araştırmasında gün itibariyle 200+KDV gibi kira ücretleri söz konusudur.
Hazır Ofis Nedir?
Hazır ofis sistemi alışılmış ofisler gibidir. Farkı bu ofislerden sadece bir ofiste değil işletmenin Türkiye'deki hatta dünyanın farklı yerlerindeki ofislerinden yararlanma hakkını kiracısına vermesidir. Bu husus avukat bürolarının şirketleşmesi ve şubeleşmesi sorunu ile karşı karşıya kalma durumunu doğurabilir. Fiili uygulamalar söz konusudur.
Açık Ofis Nedir?
Açık ofislerde birden fazla kiracı meşhur kahve markalarının dükkanlarındaki büyük masalarda çalışan serbest çalışanlar gibi müşterilerine bir çalışma ortamı tahsis ederler. Farkı bu ortama sadece kiracılar girebilir. Müvekkil veya müvekkil adayları ile görüşme yapılabilecek özel oda yoktur. İlave ücret ile toplantı odaları kullanılabilir. Açık ofisler için sanal ofisler ile hazır ofisler arasındaki bir kira bedeli ödenmektedir.
Avukatlık bürolarına ilişkin kriterlere yönelik yasal boşluk Korona sonrası yeni normalde yukarıdaki ofis türlerinde çalışma ihtiyacını avukatlar için zorunlu hale getirecek gibi görünmektedir.
Barolarımızı avukat bürolarının kriterlerini belirlemek için bu yazıyı hazırlamak zorunluluğu hasıl olmuştur.
Adliyelerdeki baro odaları avukat sayısındaki artışlara paralel olarak yetersiz kalmaktadır. Baroların yukarıdaki ofis sistemlerinin kendi bünyelerinde yasal statüde kurulmasında öncü olmalıdır. Yine avukatların, meslek kanunu gereği muhafaza etmek zorunda oldukları evrakları muhafaza etmeleri için avukatlara özel dosya arşiv yeri tahsis etme görevi de barolara düşen önemli bir görevdir.
Yeni normalde yargının bağımsız unsuru olan avukatların bağımsızlıklarını sürdürmeleri için bürolarını açık tutmaları gerekmektedir. Alternatif fikirler için yorumlarınızı bekliyorum.