15 Mayıs 2015 Cuma

Delil Tespiti Nedir?

Delil tespiti 6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu'nun (kısaca HMK) 400. ve devamındaki maddelerinde düzenlenmiştir. Bir hakkın talebi için açmış olduğumuz davada hakkın ispatı yani hakkın savunulması için delillere ihtiyaç duyulur. Ancak bazı durumlarda dava açmadan önce ileride açılacak davada kullanmak üzere delil tespiti istenebilir. 

Delil tespiti isteyebilmek için öncelikle tespit isteyen kişinin hukuki yararının olması gerekir. Hukuki yarar kişinin hakkını aramak için hukuka başvurmada bir yararının olmasını, mahkemeden dava yoluyla talep ettiği hakkını elde etmek için bir mahkeme kararına ihtiyaç duyması, özetle hakkı talep etmeye dair bir hakkının olduğunu dair mahkemede kanaat hasıl olması gerekir. İmam nikahı ile evli olan bir kişinin boşanma davası açmakta hukuki yararı yoktur çünkü bu kişi resmen evli olmadığı için fiili birlikteliğini istediği zaman sonlandırabilir. 

Delil tespitinin hemen yapılmaması halinde delilin kaybolması ihtimalinin bulunması veya delilin ileri sürülmesinin zorlaşması gerekir. Bir trafik kazasında arabası zarar gören kişi arabasını tamir ettirmek için karşı tarafa açacağı davanın sonuçlanması bekleyemez. Mahkemeden delil tespiti talebi ile aracının zararının miktarını ve ne olduğunun tespitini ister, tespiti yaptırdıktan sonra aracının tamir ettirir.

Delil tespiti dava açılmadan önce, esas hakkındaki davaya bakacak mahkemeden veya keşif ve bilirkişi incelemesi yapılacak şeyin bulunduğu veya tanığın bulunduğu yer sulh hukuk mahkemesinden istenir. 

Dava açıldıktan sonra delil tespiti sadece esas davaya bakmaya görevli ve yetkili mahkemeden istenebilir.

Delil Tespiti Nasıl İstenir? 
Delil tespiti talebinde bulunabilmek için dilekçe yazmak gerekir. Dilekçenin nasıl yazılacağını "Dilekçe Nasıl Yazılır" isimli yazımıza tıklayarak öğrenebilirsiniz.
Delil tespiti dilekçesinde tanık ve bilirkişilere sorulacak sorular, hukuki yararınızın ispat eden vakıalar, aleyhine delil tespit istediğiniz kişinin kimlik ve adres bilgileri yazılır. Ancak aleyhine tespit istenenin kimlik bilgileri tespit edilemiyorsa tespit talebi değerlendirmeye alınır. 
Tespit talebi ile birlikte tespite ilişkin giderlerinde mahkemeye ödenmesi gerekmektedir. Keşif ve bilirkişi ödemeleri en yüklü giderlerdir. 

Tespit kararı sonrasında ne yapılır?
Tespit talebi mahkemece haklı görülürse karşı tarafa tebliğ edilir. Tespitin yapılacağı yer ve zaman kendisine bildirilir. 

Acele hallerde delil tespiti nasıl yapılır?
Tespit isteyenin zaman kaybetmemesi açısından zorunlu hallerde hak kaybı olmaması için tespit karşı tarafa tebligat yapılmaksızın yapılır. Tespitten sonraki aşamalarda tespit kararı, tutanak ve sair raporlar diğer tarafa tebliğ olunur. 

Delil Tespitine İtiraz Edilebilir mi? Delil Tespitine Karşı Ne Yapılabilir?
Aleyhine tespit talebinde bulunulanın tespite ilişkin evrakların kendisine tebliğinden itibaren bir hafta içinde tespit kararına itiraz hakkı vardır. 

Delil tespiti asıl dosyanın eki sayılır ve onunla birleştirilir. 

Sonuç olarak delil tespiti hukuk davaları için imkan dahilinde olmazsa olmaz bir ispat vasıtasıdır. Davacının elini kolaylaştırır. 

Saygılarımla