Alışılagelmiş savaşlarda devletler bünyelerini korumak için ordular kurar ve isteğebağlı/zorunlu askerlerle ordu kadrolarını oluştururlar.
Gayrinizami harp devletin alışılagelmiş ve savaş zamanı uygulanacak yöntemlerin dışında çıkarak düşman olarak nitelendirdiği devlet topraklarının tamamında veya bir kısmında gerçekleştirmiş olduğu operasyonlardır.
Gayrinizami harp operasyonlarında;
- Gerilla Savaşı,
- İstihbarat,
- Direniş,
- Pusu,
- Tahrip,
- Suikast,
- Halk hareketleri,
- Kaçma/Kurtulma,
- Yıkıcı faaliyetler,
- Sabotaj,
- Psikolojik harp
- İstikrar harekatı (İç güvenlik harekatı)
ve sair bir ya da birden fazla faaliyetleri içine alır.
Gayrinizami harp operasyonları, devletin kendi personeli tarafından gerçekleştirilebileceği gibi düşman ülkenin vatandaşları tarafından da gerçekleştirilebilir.
Gayrinizami harpte küçük çaplı operasyonlarla büyük hedeflere ulaşmayı amaçlar. Burada amaç topyekün savaştaki gibi toptan bir imha gerçekleştirmek değildir. Amaç düşmanın maddi ve manevi olarak yıpratılmasıdır. Topyekün bir savaş ile hemen ulaşılamayacak hedeflere önceden ulaşılır. Düşman devlet topyekün savaşa gerek olmaksızın bertaraf edilmeye çalışılır.
Gayrinizami harp, psikolojik harp ve istikrar harekatı; Özel Harbin bir unsurunu oluşturur.
Gayrinizami harp ve buna bağlı teknikler belirli güce sahip tüm ülkeler tarafından kullanılmaktadır.
Türkiye'de gayrinizami harp operasyonları seferberlik tetkik kurulu vasıtası ile yürütüyordu. Seferberlik tektik kurulunun amacı seferberlik zamanında asker olmayan milis birliklerini organize edip direniş sağlamaktır. Yapılanmada ve yetkilerde kısıtlama olmakla beraber Seferberlik Tetkik Kuruluna verilen görevleri günümüzde özel kuvvetler komutanlığı yürütmektedir.
Gayrinizami harp birlikleri keşif, istihbarat, sobataj, suikast ve haberleşme kanallarının ele geçirilmesi faaliyetlerini yürütür.
Hedef ülkenin askeri gücü zayıflatılır. Konvaniyonel askeri operasyonlar desteklenir. Devam eden savaşta düşmanın savaşma gücü kırılmaya çalışılır.
Düşman ülke nüfusu demoralize edilir. Ülkede ve kamu hizmetlerinde kaos yaratılır.
Savaş zamanı özel kuvvetlere ait küçük birlikleri ile düşman karargahını bertaraf etmeye çalışır. Nükleer silahları yok etmeye çalışır. Düşman iletişimi ve ulaşımı sabote edilmeye çalışılır.
Hava indirme birlikleri için atlama bölgeleri ayarlar. Düşman birliklerinin yerini ve büyüklüğünü tespit eder. Havaaalanları, demiryolları, karayolları, köprüler, enerji hatları ve iletişim sistemlerini sabote eder.
Terör unsurlarını destekleyerek gözdağı verir.
Yerel gerilla gruplarını ve partizan grupları destekler. Halka panik yaşatmaya çalışır. Düşman devlet hükümetini pasivize etmeye, temel üretim maddelerinin üretimini engelleyici faaliyetlerde bulunur. Kilit konumdaki personel ya da devlet adamlarını bertaraf etmeye çalışır. Ajanlar gayrinizami harbe yardımcı olur. Politik birimler, istihabarat servisleri, kilit askeri personel, kilit kurumlar, basın, internet kullanılmaya çalışılır. Barış zamanında normal hayat süren uyayan hücreler savaşta faaliyeti geçmesi için uyandırılır. Görevli personel sayısı belirsizdir. Ancak bu kişilere;
- Hedef bölgede sızma, kaçma
- Gece operasyonları, paraşüt, sabotaj,
- Düşman ülkenin dil ve kültürü,
- Hayatı idame,
- Hedef belirleme eğitimleri verilir.
Gayrinizami Harpte Kullanılan Metodlar
1. Gerilla Savaşı: Birlikler küçük gruplar halinde hareket ederler. Bu küçük birlikler düşman devletin büyük ordusunu bertaraf gücüne sahip değildir. Amaç silahlı kuvvetleri zayıflatmaktır.
Gerilla birlikleri pusu, baskın ve keşif harekatı yapar. Hedefi yok eder ve yeni bir hedef için hazırlık yapar. Gerilla birlikleri sürekli olarak çatışır. Her bir çatışmada yeni tecrübeler kazandıkları için düşmanın savaştan savaşa sahip olduğu psikolojik güce gerilla devamlı sahip olmaya çalışır.
Gerilla birlikleri ile düzenli ordu irtibatlı çalışır. Gerilla birliklerinin bir amacı da düzenli orduya savaşacağı ortamı hazırlamak düşmanı birliklerinin direncini kırmaktır.
Gerilla birliklerinin gücü, nihai hedef için sürekli olarak çatışma halinde olmalarından kaynaklanmaktadır.
2. İsyan ve İsyana Karşı Koyma: Düşman ülkede yerel ülkelere karşı isyanlar çıkararak hükümet zayıflatılmaya çalışılır. Yine ülke içindeki isyanların bastırılması da gayrinizami harp unsurlarının görevi kapsamındadır. İsyan silahlı da olabilir silahsız da.
3. Terör: Bir devletin diğer devlete karşı uygulamış olduğu en tehlikeli gayrinizami harp operasyonudur. Düşman ülkede terör örgütleri kurularak ya da kurulmuş olan örgütler desteklenerek devletin silahlı gücü kırılmaya çalışılır. Psikolojik olarak halkında yıldırılması da yapılanlar arasındadır.
4. Psikolojik Savaş: Propaganda silahı kullanılarak düşman halk yıldırılarak savaşma gücü zayıflatılmaya çalışılır.
Düşman ülkenin medyası ele geçirilerek halk subliminal mesajlarla yönlendirilmeye çalışılır. Düşman ülkede kritik noktalara gelen kişiler yönlendirilmeye, yönlendirilemiyorsa suikast veya kara propaganda (itibarsızlaştırma) vasıtası ile yok edilmeye çalışılır. Kritik kurum ve şirketler ele geçirilir ya da yok edilmeye çalışılır. Düşman ülke ekonomisini çökertecek ekonomik savaş yöntemleri kullanılır. Ülke borçlandırılır. Yetişen kadrolar ve halk bertaraf edilmeye çalışılır.
Sonuç olarak tüm devletler kendi menfaatlerini korumak için savaş hukuku dışında gayrinizami harp operasyonları düzenlerler. Ülkeler başka ülkelerin gayrinizami harp operasyonlarına karşı koydukları müddetçe varlıklarını ve bağımsızlıklarını sürdürebilirler.